• Όρος Κιθαιρώνας
    • Όρος της Στερεάς Ελλάδας, στα όρια της επαρχίας Μεγαρίδας του νομού Αττικής και της επαρχίας Θηβών του νομού Βοιωτίας. Αρχίζει από την περιοχή του Όρμου Λιβαδόστρου και όρμου Αιγοσθένων στα δυτικά, στα νότια από τα Βίλια, το όρος Πατέρας (1.131 μ.) από το οποίο χωρίζεται με την κοιλάδα των Βιλίων και τα ρέματα Ντασικάδι και Γκίκα-Χούνη, καθώς και οικισμό Αιγόσθενα (Πόρτο Γερμενό), στα ανατολικά από το βουνό Πάστρα (1.016 μ.) (και της περιοχής των Σκούρτων με το ΌροςΠάρνηθα) από το οποίο χωρίζεται από την Κάζα (865 μ.)(από όπου διέρχεται η παλαιά εθνική οδός Αθηνών – Θηβών) και το διάσελο Κιάφα Σούρι εν.ω στα βόρεια  από τις Ερυθρές, τις Πλαταιές, το Βαθύπεδο του Καπαρελλίου και τη μεγάλη ρεματιά-χαράδρα της Λιβαδόστρας. 




    Η υψηλότερη κορφή του "Προφήτη Ηλία" (1.409μ), παλαιά λεγότανε και Ελατιάς, βρίσκεται μεταξύ Πλαταιών (Βόρεια) και Αιγοσθένων (Νότια), ακολουθούν οι "Τρεις Κορυφές" 1370μ.-1365μ.-1358μ. Άλλες μικρτότερες κορυφές είναι το Λεστόρι (1000μ.), Λουκίσθι ή Λουκέσθι (1004μ.), Μπαχαντούρι (1024μ.) και Φρασούρι (1043μ.).

     

    Από γεωλογικής άποψης ο Κιθαιρώνας ανήκει στη ζώνη της Ανατολικής Ελλάδας και τα πετρώματα του αποτελούνται από ασβεστόλιθους, δολομιτικούς ασβεστόλιθους, αργιλικούς ασβεστόλιθους και ψαμμίτες.
    Αρχικά υψώνεται σχετικά ομαλά και με διεύθυνση προς τα δυτικά, από τα Βίλια και τις Ερυθρές, φτάνει στο μέγιστο ύψος νότια των Πλαταιών και αρχίζει να χαμηλώνει αρκετά απότομα προς τον κόλπο των Αλκυωνίδων, αφού χωριστεί ο κύριος όγκος του με τη μεγάλη και βαθιά ρεματιά Λυζιμά, που καταλήγει στον όρμο του Αγ.Βασιλείου.

    Καλύπτεται κατά μεγάλο μέρος από κοινά πεύκα (χαλέπιος πεύκη) και έλατα (καφελληνιακή ελάτη) στα ύψη ενώ σε χαμηλότερο υψόμετρο υπάρχουν μεγάλα πουρνάρια, φιλίκια, κέδρα. Σύμφωνα με διάφορα άρθρα έχουν καταγραφεί 835 φυτικά είδη. .

    Από πανίδα υπάρχουν αλεπούδες, κουνάβια, λαγοί, γεράκια, τσίχλες, αγριογούρουνα κ.α.


     
    		  Ορειβατικός Χάρτης του Κιθαιρώνα (Πατήστε για μεγένθυση) 
    Ο χάρτης είναι προσφορά των Εκδόσεων Ανάβαση.
       






    Ιστορικά. Γύρω από τον Κιθαιρώνα υπήρχαν κατά την αρχαιότητα οι πόλεις Πλαταιαί, Ερυθραί, Ελευθεραί και Αιγόσθενα. Στους ιστορικούς χρόνους φρούρια προστάτευαν τα σύνορα της Αττικής στον Κιθαιρώνα, όπως το Πάνακτον, ο Δρυμός, η Φυλή κ.ά.. Επανειλημμένως έγιναν συγκρούσεις για την κατοχή των διαβάσεων που υπήρχαν στον Κιθαιρώνα.  Ο Μαρδόνιος πριν από τη μάχη των Πλαταιών (479 π.χ.), ο Αγησίλαος 778, 777 π.χ., οι Αθηναίοι 376 π.χ. κ.ά.. Στις 23 Οκτωβρίου 1923 στον Κιθαιρώνα σε ολιγόωρη σύγκρουση, ο στρατός, που είχε ξεκινήσει από την Αθήνα, εξουδετέρωσε τα στρατιωτικά τμήματα του στρατηγού Γεώργιου Λεοναρδόπουλου, που είχαν στασιάσει και κατευθύνονταν από την Κόρινθο στην Αθήνα.

    Ο Κιθαιρώνας χώριζε την Αττική και Μεγαρίδα από την Βοιωτία. Από τις δύο φυσικές διαβάσεις του βουνού περνούσαν οι πανάρχαιοι δρόμοι που ένωναν τα Μέγαρα με την Θήβα (δίοδος Λεστόρι ή Κιάφα Φίχθι) και την Ελευσίνα με την Θήβα (δίοδοι Ελευθέρωνη ή Κάζα και Δρυός κεφαλαί ή τριών κεφαλών ή Κιάφα Σούρι).

    Μυθολογία. Ο βασιλιάς των Πλαταιών, Κιθαιρών, ο οποίος κυβέρνησε τη χώρα πριν το βασιλιά Ασωπό, από τον οποίο πήρε την ονομασία του το γειτονικό βουνό, θεωρήθηκε τόσο σοφός ώστε ο Ζευς του ζήτησε τη συμβουλή του, όταν προσπαθούσε να φέρει στον Όλυμπο την οργισμένη Ήρα, που είχε καταφύγει στην Εύβοια. Σύμφωνα με τις υποδείξεις του Κιθαιρώνα έπρεπε να διαδώσει ότι θα παντρευόταν την κόρη του Ασωπού, Πλάταια, και για να κάνει την ιστορία πιστευτή όφειλε να φέρει στον Όλυμπο ντυμένο γυναικείο ξόανο επάνω σε άμαξα που την έσερναν βόδια. Το τέχνασμα πέτυχε ολοκληρωτικά. Η Ήρα θορυβημένη από την είδηση επέστρεψε βιαστικά στη συζυγική εστία και μετά την αποκάλυψη της αλήθειας συμφιλιώθηκε με το Δία. Σε ανάμνηση αυτής της συμφιλίωσης οι Πλαταιείς γιόρταζαν τα «Δαίδαλα».

    Ο Κιθαιρών είναι ο κεντρικός ήρωας δύο ακόμη μύθων που παραδίδει ο Ψευδο-Πλούταρχος στο «περί ποταμών».
    Σύμφωνα με την πρώτη παράδοση, η Ερινύς Τισιφόνη ερωτεύτηκε τον πανέμορφο Κιθαιρώνα, όπου έβοσκε το κοπάδι του στο βουνό Αστερίωνα. Επειδή όμως ο Κιθαιρών δεν ανταποκρίθηκε στον έρωτά της, έστειλε από τα μαλλιά της ένα φίδι, που τον δάγκωσε και τον σκότωσε με το δηλητήριό του.

    Στο δεύτερο μύθο ο Κιθαιρών έχει άπληστο και ωμό χαρακτήρα. Αφού φόνευσε τον πατέρα του, επιχείρησε να γκρεμίσει τον ήπιο αδελφό του Ελικώνα από τα βράχια. Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση οι θεοί αποφάσισαν τη μεταμόρφωση των δύο αδελφών στα δύο γνωστά όρη. Ο Ελικών εξαιτίας της πραότητας που έδειξε, έγινε η κατοικία των μουσών, ενώ ο Κιθαιρών λόγω της ασέβειας καταφύγιο των Ερινύων («Ερινύων μυχός»).

    Πολλοί μύθοι υπάρχουν σχετικά με τον Κιθαιρώνα.